Штогод 11 красавіка ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень вызвалення вязняў фашысцкіх канцлагераў.
Ён устаноўлены ў памяць пра інтэрнацыянальнае паўстанне ў Бухенвальдзе ў гады Другой сусветнай вайны. У гэты дзень у 1945 годзе вязні захапілі канцлагер і ўтрымлівалі яго да прыходу саюзных войскаў.
Гітлераўская Германія стварыла на тэрыторыі акупіраваных ёю краін Еўропы гіганцкую сетку канцэнтрацыйных лагераў, якія былі пераўтвораны ў месцы арганізаванага сістэматычнага забойства мільёнаў людзей. З 18 мільёнаў вязняў было знішчана 11 мільёнаў, 15 працэнтаў з каторых – дзеці
ва ўзросце да 14 гадоў.
Сярод сусветна вядомых сёння лагераў смерці – Асвенцым (Аўшвіц), Бухенвальд, Маўтхаўзен, Равенсбрук, Майданэк, Трэблінка, Штутгаф…
На тэрыторыі Беларусі дзейнічала больш за 260 канцэнтрацыйных лагераў, іх філіялаў і аддзяленняў. У іх былі знішчаны 1,4 мільёны чалавек.
Лагер Трасцянец, які знаходзіўся пад Мінскам, па колькасці ахвяр – 206,5 тысяч чалавек – адзін з найбольшых пасля польскіх Асвенцыма, Майданэка, Трэблінкі.
Адным з месцаў масавага знішчэння мірных жыхароў на беларускай зямлі стаў лагер смерці, створаны ў сакавіку 1944 года на тэрыторыі сучаснай Гомельскай вобласці каля мястэчка Азарычы, дзе за 10 дзен загінула каля 20 тысяч чалавек. Сёння Трасцянец і Азарычы – мемарыяльныя комплексы, прысвечаныя гэтым трагічным падзеям.
У гэты дзень мы смуткуем па загінулых, аддаем даніну павагі тым, хто пераадолеў гэтыя выпрабаванні, захаваў гонар і годнасць, уяўляючы сабой прыклад сілы чалавечага духу.
У красавіку 2021 года Генеральнай пракуратурай Рэспублікі Беларусь узбуджана крымінальная справа па фактах учынення нацысцкімі злачынцамі генацыду мірнага насельніцтва БССР.
Толькі захоўваючы памяць пра тыя страшныя падзеі, можна спадзявацца, што падобнае больш ніколі не паўторыцца ў чалавечай гісторыі.
Беларусь памятае.